Usługa „Zastrzeż PESEL” jest z nami już dobrze ponad pół roku, ale dopiero 1 czerwca wchodzą w życie regulacje, które pozwolą z tej usługi korzystać w pełni. Dlatego to ważne, żeby z taką operacją „wyrobić się” do końca maja.
Utrudnianie życia oszustom
Korzystając z internetu lub po prostu z telefonów komórkowych jesteśmy narażeni na ataki oszustów, próbujących wyłudzić nasze dane osobowe. Zwykle najczęściej pożądanymi przez nich informacjami są te dotyczące kart płatniczych, ale istnieją też przestępcy specjalizujący się w kradzieży tożsamości. Mając do dyspozycji zestaw danych na nasz temat, próbują na przykład wyłudzić za ich pomocą kredyt.
17 listopada 2023 roku Ministerstwo Cyfryzacji wprowadziło usługę „Zastrzeż PESEL”, dzięki której obywatele mogą zabezpieczyć swoje dane osobowe. Ułatwia to znacznie sytuację, gdy okaże się, że ktoś bezprawnie wykorzystał nasz PESEL, np. podpisując umowę na jakiś abonament. W tym momencie to na osobie poszkodowanej ciąży obowiązek udowodnienia, że to nie ona podjęła się takiego zobowiązania. Dzięki zastrzeżeniu osobistego numeru ewidencyjnego osoba, której dane skradziono, nie będzie musiała spłacać zadłużenia, które zaciągnęli oszuści.
Dlaczego łączymy do z datą 1 czerwca? Ponieważ od tej daty banki i firmy pożyczkowe oraz notariusze i operatorzy telekomunikacyjni będą musieli sprawdzać Rejestr Zastrzeżeń Numerów PESEL, nim podpiszą umowę z klientem. Jeśli będziemy tam figurować, przestępcy nawet dysponując naszymi pełnymi danymi, nie będą w stanie zaciągnąć na nas kredytu czy innego zobowiązania.
Jak zastrzec numer PESEL?
To proste. Można to zrobić osobiście w urzędzie gminy. Znacznie wygodniejszą formą jest jednak wykonanie tej operacji przez internet. W takim wypadku korzystamy ze strony mobywatel.gov.pl – posługując się do logowania Profilem Zaufanym, bankowością internetową lub aplikację mObywatel. Cały proces krok po kroku opisał Grzegorz w tym poradniku.
Jest jeszcze inna, praktycznie kompletnie bezbolesna opcja. Zastrzeżenie numeru PESEL można bowiem przeprowadzić w aplikacji mObywatel. Funkcję tę otworzono przed użytkownikami tej apki na początku 2024 roku.
W aplikacji i serwisie mObywatel można zastrzec swój numer PESEL, a także:
- cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL z automatyczną datą ponownego zastrzeżenia,
- cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL bezterminowo,
- dowiedzieć się, jaka firma i instytucja sprawdzała nasz PESEL oraz z jakiego powodu,
poznać historię swoich zastrzeżeń.
Jak dużo osób zastrzegło swój PESEL?
Podczas konferencji prasowej Ministerstwa Cyfryzacji, która odbyła się 24.05.2024 r r. obecny wicepremier Krzysztof Gawkowski podzielił się informacją, że od początku uruchomienia możliwości zastrzeżenia numeru PESEL uczyniło to ponad 2,7 mln osób. Powołał się on też na dane, z których wynika, że w tej grupie znajduje się też ponad 700 tysięcy osób starszych, czyli około 10% wszystkich seniorów w Polsce – a to właśnie ta grupa wiekowa jest najbardziej narażona na próby wyłudzeń i kradzież danych osobowych.
