Co robicie ze starymi telefonami, kiedy kupujecie sobie nowy model? Oddajecie młodszemu rodzeństwu? Rodzicom? Sprzedajecie na portalach aukcyjnych? A może wrzucacie do szuflady, byle usunąć z pola widzenia?
Recykling jedynym ratunkiem
Ratunkiem przed czym? Przed utonięciem w morzu elektrośmieci. Według organizacji Waste Electrical and Electronic Equipment (WEEE), obecnie na świecie w użyciu pozostaje 16 miliardów telefonów różnego typu. Spośród nich do końca roku 5,3 miliarda stanie się elektrośmieciami. To podsumowanie wykonano w sam raz na Międzynarodowy Dzień Bez Elektrośmieci, który przypada na 13 października.
![Recykling elektrośmieci jest ważny - Międzynarodowy Dzień Bez Elektrośmieci](https://www.tabletowo.pl/wp-content/uploads/2022/10/MIedzynarodowy-Dzien-Bez-Elektrosmieci.jpg)
Trudno operować taką skalą. Odwołajmy się więc do wielkości, które łatwiej będzie nam pojąć naszymi małymi mózgami. Otóż przyjmijmy, że wspomniane telefony przeznaczone (mamy nadzieję) do recyklingu, miałyby średnią grubość 9 milimetrów. Gdyby ułożyć je jeden na drugim w pojedynczy stos, jego wysokość miałby… 50000 kilometrów. Taki dystans to 20-krotność odległości z powierzchni Ziemi na Międzynarodową Stację Kosmiczną lub 1/8 drogi na Księżyc.
Mimo tego, że w odpadach elektronicznych znajduje się wiele elementów nadających się do recyklingu i można z nich odzyskiwać złoto, miedź, srebro, pallad i inne surowce, większość [telefonów komórkowych] trafi do szuflad, szaf, szafek i garaży, albo zostanie wrzucona do pojemników na śmieci przeznaczonych na wysypiska lub do spalenia.WEEE Forum
Zdając sobie sprawę z tak ogromnego marnotrawstwa tegoroczne hasło Międzynarodowego Dnia Bez Elektrośmieci brzmi: „Nieważne jak małe, do recyklingu się nadaje”. Inicjatywa została opracowana przez WEEE Forum przy wsparciu ponad 120 organizacji z 70 krajów świata. W Polsce oficjalnym organizatorem wydarzenia jest ElektroEko, które wraz z UNEP/GRID Warszawa realizuje program działań edukacyjnych skierowanych do konsumentów, mediów, instytucji oraz przedsiębiorców.
I rzeczywiście – niewielkie urządzenia bardzo łatwo wrzucić do zakurzonego pudła z kablami, przejściówkami i toną innych, kompletnie niepotrzebnych już „przydasiów”. Sumarycznie, w skali globalnej, mają one ogromną wartość.
![smartfony smartphones fot. Tabletowo.pl](https://www.tabletowo.pl/wp-content/uploads/2018/08/smartfony-do-600-złotych-tabletowo-sierpień-2018-06-1200x900.jpg)
Ale po co to wszystko kitrać?
Aby zrozumieć, dlaczego ludzie mają tak silnie rozwinięte skłonności do chomikowania nieużywanej elektroniki, WEE postanowiło przeprowadzić badanie obejmujące 8775 europejskich gospodarstw domowych w sześciu krajach Unii Europejskiej. Jak myślicie, jakie były najczęstsze odpowiedzi ludzi, gdy zapytano ich o to, dlaczego odkładają telefony do szuflady zamiast oddać je do recyklingu? Oto one:
- Być może wykorzystam go ponownie w przyszłości – 46%
- Planuję sprzedać/oddać – 15%
- Ma dla mnie wartość sentymentalną – 13%
- Może mieć wartość w przyszłości – 9%
- Nie wiem, jak się go pozbyć – 7%
- Nie miałem czasu, zapomniałem o nim, nie zajmuje dużo miejsca – 3%
- Zamierzam wykorzystać jako zapasowy – 3%
- Ma w sobie wrażliwe dane – 2%
- Nie mam powodu, by oddawać go do recyklingu – 1%
Rzeczywiście, mnóstwo ludzi nadal przetrzymuje e-śmieci w domach, zamiast dać im drugie życie. Na przykład Samsung ujawnił, że program recyklingu starych telefonów, które firma sprzedała od 2015 roku, zaowocował oddaniem w odpowiednie miejsce jedynie 0,0019% wyprodukowanych urządzeń. Zakłada się, że część z nich wciąż jest użytkowana, ale sporo trafiło zapewne na zwykłe wysypiska śmieci.
W Europie, co roku, do ogólnego kosza trafia aż 1,4 kg elektrośmieci na mieszkańca, a w przeciętnym gospodarstwie domowym zalega do 5 kg nieużywanych urządzeń elektronicznych na osobę.
Jak pozbyć się elektrośmieci?
Być może nie jesteśmy pewni, w jaki sposób pozbyć się e-odpadów. Strona elektrosmieci.pl podpowiada:
Zużyte urządzenia można zostawić także w sklepie, przy zakupie nowego sprzętu tego samego typu, np. można oddać stary telewizor przy zakupie nowego. Wystarczy go przynieść do sklepu, w którym kupuje się nowy sprzęt. Sklepy wielkopowierzchniowe przyjmują elektrośmieci bez konieczność zakupu nowego sprzętu.
Ponadto, samorządy często organizują zbiórki lub tworzą punkty odbioru zużytych sprzętów elektrycznych i elektronicznych. Wystarczy być uważnym. Inną opcją jest skorzystanie z jednego z punktów ElektroEko.
Z pewnością nie warto trzymać zużytych sprzętów w domu. Jeśli wiemy, że takie odpady kurzą się w naszych gospodarstwach domowych, warto z nimi zrobić porządek. Nawet, jeśli są niewielkie.