Nie jest tajemnicą, że influencerzy i twórcy internetowi często nie oznaczają materiałów reklamowych lub robią to w niewystarczająco wyraźny sposób, niemal „przy okazji”, żeby najlepiej nikt na to nie zwrócił uwagi, jakby myśleli, że wziąć pieniądze to nie wstyd, ale przyznać się publicznie do tego już tak. UOKiK wydał rekomendacje, jak powinno się oznaczać posty reklamowe.
Prezes UOKiK wydał rekomendacje, jak oznaczać posty reklamowe w social mediach
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów od dłuższego czasu przygląda się influencerom i twórcom internetowym, i zdążył już nawet nałożyć kary na kilku z nich za nieczytelne oznaczanie materiałów reklamowych. To poważny problem, bowiem – jak już zostało wspomniane – to bardzo częste zjawisko. I jednocześnie niebezpieczne, ponieważ zdarzało się, że promowali oni produkty, zagrażające zdrowiu osób, które je kupiły – zjawisko to nagłośnił Sylwester Wardęga już w 2021 roku.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformował dziś o wydaniu Rekomendacji Prezesa UOKiK – to dokument (znajdziecie go niżej w formacie PDF), w którym znajdują się rekomendacje, w jaki sposób zalecane jest oznaczanie postów (auto)promocyjnych w mediach społecznościowych, a także informacja o karach na przykład za kryptoreklamę. Jednocześnie urząd nie zamierza przestać obserwować influencerów i twórców internetowych.
Zanim przejdziemy do szczegółów, należy jednak podkreślić, że są to jedynie rekomendacje – propozycje dobrych praktyk, a nie nowe, twarde prawo, które bezwzględnie trzeba przestrzegać. Mimo wszystko UOKiK wierzy, że influencerzy i internetowi twórcy nie będą się migać od poprawnego oznaczania postów promocyjnych, szczególnie że – jak zostało wspomniane – mogą zostać ukarani. Ponadto niniejsze rekomendacje przygotowano także dla reklamodawców i agencji PR.
Dokument zawiera nie tylko ważne definicje czy regulacje prawne i konsekwencje, jakie można ponieść w związku z kryptoreklamą, ale także konkretne przykłady oznaczeń materiałów reklamowych w różnych mediach społecznościowych, takich jak Instagram, Facebook, TikTok, YouTube i inne, wraz z podaniem praktycznego schematu działań do każdego z nich.Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Według UOKiK tak powinno się oznaczać reklamę i współpracę w mediach społecznościowych
Według urzędu, każdy materiał zawierający przekaz handlowy, za które influencer lub twórca internetowy otrzymał korzyść materialną (nie muszą to być pieniądze, tylko na przykład rabat czy produkt), powinien oznaczyć jako materiał reklamowy i wskazać promowaną markę. Prezez UOKiK rekomenduje różne rodzaje oznaczeń, na przykład:
- #reklama lub [REKLAMA],
- #materiałreklamowy lub [MATERIAŁ REKLAMOWY],
- #współpracareklamowa lub [WSPÓŁPRACA REKLAMOWA],
- Płatna współpraca z marką XYZ,
- Reklama marki XYZ.
Ponadto Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uwzględnił w swoich rekomendacjach zjawisko autopromocji – posty promujące własne produkty lub usługi też należy wyraźnie oznaczyć jako AUTOPROMOCJĘ, a także prezenty – jeśli influencer lub twórca internetowy dostaje paczkę PR po raz pierwszy, może to oznaczyć jako PREZENT, ale jeśli któryś raz, wówczas bardziej adekwatne będzie określenie MATERIAŁ REKLAMOWY.
Ponadto zalecane jest nie tylko samodzielne oznaczanie materiałów reklamowych, ale też korzystanie z narzędzi, oferowanych przez platformę, na której publikowany jest tego typu post, do oznaczania współpracy czy płatnej promocji. Urząd przygotował również bezpłatne narzędzie do wykorzystania podczas oznaczania reklamy, autopromocji lub prezentu na Instagramie albo Facebooku. To filtr AR, który zostanie udostępniony wkrótce – będzie można go wyszukać po hasztagu #OznaczamReklamy.
Urząd przygotował też dedykowaną stronę internetową Influencer marketing, na której można znaleźć – oprócz rekomendacji – Instatipy dla konsumentów, dzięki którym nie wpadną w marketingowe pułapki, a ponadto pomogą im one dokonywać świadomych wyborów. Na tej stronie umieszczono również informacje na temat działań i komunikaty prasowe urzędu, dotyczące kwestii związanych z monitorowaniem działań reklamowych influencerów i twórców internetowych oraz wyciąganiem konsekwencji wobec nich, jeśli robią to niezgodnie z prawem lub ze szkodą dla konsumentów.
A skoro o konsekwencjach mowa, to za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może m.in. nakazać zapłatę kary pieniężnej w wysokości do 10% rocznego obrotu. Sami konsumenci mogą zaś domagać się chociażby naprawienia wyrządzonej szkody czy zaniechania i usunięcia skutków tej praktyki, a także zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów. Podobne prawa jak konsumenci ma również konkurencja.
